Urząd gminy, podobnie jak inne organizacje, posiada swoich dostawców oraz klientów, a także tworzy produkty w wyniku zachodzących w nim procesów. Jednak specyfika jego działania może powodować niewłaściwe rozumienie tych pojęć. Występują tu dostawcy materiałów, usług (podwykonawcy) oraz wymagań. Zróżnicowanie klientów jest znacznie większe niż w przypadku przedsiębiorstw. Do podstawowych produktów gminy zaliczyć należy: a) decyzję administracyjną wraz z następstwami, jakie powoduje, b) promocję, jako produkt pośredni przynoszący korzyści wszystkim mieszkańcom, c) informację przekazywaną zainteresowanym stronom, d) rezultat usługi administracyjnej, jak np. ukończona budowa drogi, czyste ulice, poczucie bezpieczeństwa . Należy zauważyć, że prawo zobowiązuje urzędnika do wysokiej jakości sposobu wykonywania zadań. W rozumieniu definicji jakości prezentowanych w trzecim podrozdziale brakuje więc wymogu wysokiej jakości wyników, a zatem również jakości samej pracy.
Badania przeprowadzone w urzędach administracji samorządowej pozwoliły na wskazanie, od czego zależy wysoka jakość pracy urzędniczej. Są to:
-
działanie na rzecz społeczeństwa zgodnie z prawem i w poczuciu uczciwości,
-
osiągnięcie optymalnej relacji pomiędzy efektem zadaniowym a kosztem jego uzyskania,
-
sprawne i efektywne zaopatrywanie w produkt, terminowość, właściwa organizacja, standard wykonania, solidne wykonywanie zadań, wysoki poziom usług .
W tabeli przyjęto czynniki pozwalające na określenie znaczenia jakości pracy w organizacji. Przedstawiono porównanie pomiędzy postrzeganiem jakości pracy w przedsiębiorstwach produkcyjnych i w urzędach.
Postrzeganie jakości pracy w przedsiębiorstwie i w urzędzie
Czynnik |
Przedsiębiorstwo |
Urząd |
---|---|---|
wyrób, efekt pracy |
wyrób materialny, niematerialny lub usługa, zwykle posiada odpowiedniki konkurencyjne |
dokument (decyzja, informacja), promocja, usługa administracyjna oraz ich skutki dla klienta i otoczenia, przepisy prawne ograniczają konkurencję, klient musi skorzystać z usług urzędu |
źródło informacji o metodzie wytworzenia wyrobu |
technologia, wiedza techniczna |
przepisy prawa krajowego oraz lokalnego, strategia gminy |
skutek wytworzenia wadliwego wyrobu |
naprawa lub likwidacja braku, reklamacja klienta, zwiększone koszty złej jakości |
odwołanie strony, procedura zmiany decyzji, zaangażowanie innych urzędów |
odpowiedzialność za wyrób |
odpowiedzialny za szkody spowodowane wadliwością wyrobu1 |
szkody spowodowane wadliwością wyrobu są rekompensowane z pieniędzy publicznych |
kontrola jakości wyrobu |
zorganizowana, wykorzystująca procedury, zwykle kontrola statystyczna |
pobieżna kontrola w momencie podpisywania przez kierownika urzędu lub jego pełnomocnika |
sposób rozliczania pracy |
na podstawie wykonanej pracy (akord, dniówka zadaniowa, realizacja zadań na stanowisku pracy), powiązanie z wynagrodzeniem |
na podstawie liczby załatwionych spraw lub występujących zaległości, brak powiązania z wynagrodzeniem |
postrzeganie jakości pracy w organizacji |
główna uwaga zwrócona na poprawność wykonania wyrobu oraz wydajność; w niektórych organizacjach – rozwój pracownika |
uwaga skupia się na ewentualnych zaległościach; rzadko uwzględnia się rozwój pracownika lub wpływ na życie klientów (mieszkańców) i społeczeństwo |
kryteria oceny jakości pracy |
liczba wykonanych wyrobów, liczba błędów, szybkość realizacji zadań, oszczędność zasobów, pomysłowość |
liczba zrealizowanych wyrobów; błędy przeważnie obciążają cały urząd, a nie wykonawcę (brak odpowiedzialności za wyrób) |
jakość pracy dla klienta |
klient może ocenić jedynie wyrób, który jest wynikiem pracy wielu pracowników |
klient może ocenić jakość pracy konkretnego urzędnika, z którym załatwiał sprawę |
jakość pracy dla otoczenia |
efekty pracy jednostki są trudno zauważalne dla otoczenia |
efekty działań urzędnika oddziałują na otoczenie i są zauważalne |
Powyższe porównanie pozwala zauważyć specyfikę jakości pracy w urzędach. Należy zauważyć, że inaczej niż w przypadku przedsiębiorstw, skutki pracy urzędnika są widoczne i identyfikowalne dla klienta oraz otoczenia. Jednocześnie ze względu na słabą kontrolę jakości produktów, wynikającą z nieznajomości narzędzi i metod, istnieje większe prawdopodobieństwo ujawnienia się efektów popełnionych błędów dopiero u klienta lub po zrealizowaniu usługi. Wówczas koszty usunięcia są znacznie wyższe niż w przypadku wykrycia wady przez kontrolę wewnętrzną. Koszty ponoszone są nie przez urząd lub urzędnika lecz przez społeczeństwo. Przesłanki te wskazują, iż jakość pracy w urzędzie powinna podlegać szczególnemu nadzorowi, znacznie szerszemu niż w przedsiębiorstwie produkcyjnym.
1Szczegółowo odpowiedzialność producenta za wyrób została opisana w dyrektywie 85/374/EWG z dn. 25 lipca 1985r na temat ujednolicenia praw, zarządzeń i przepisów administracyjnych Państw Członkowskich dotyczącej odpowiedzialności prawnej za wadliwe produkty. [Dz.Urzędowy Wspólnoty Europejskiej 7.8.85 nr 210]. Dyrektywa nie obejmuje usług urzędów.
Zdjęcie: Helen Taylor, Flicker.com, CC
- Zaloguj się aby dodawać komentarze