Podejście do zasobów ludzkich w nowej normie ISO 9001:2015 zostało rozszerzone poza dotychczasowe granice systemu zarządzania jakością. Dodano nowe wymagania, a stare zmodyfikowano. Ponadto pojawiły się wymagania dotyczące zarządzania wiedzą obecne dotychczas tylko w ISO 9004.
Norma ISO 9001:2008 wymagała, aby personel mogący mieć wpływ na spełnienie wymagań dotyczących zgodności produktu posiadał odpowiednie kompetencje. Przez kompetencje rozumie się tu odpowiednie wykształcenie, wyszkolenie, umiejętności i doświadczenie (6.2.1). Nowelizacja z 2015 r. proponuje szersze podejście. Zwraca bowiem uwagę na zapewnienie personelu niezbędnego dla efektywnego wdrożenia i funkcjonowania systemu zarządzania jakością (7.1.2). Z każdą kolejną nowelizacją norma podchodzi coraz szerzej do kwestii jakości. System zarządzania jakością należy dziś rozumieć jako system zarządzania całą organizacją ze szczególnym uwzględnieniem kwestii jakości. I to jakości rozumianej wielowymiarowo - nie tylko jako produkt zgodny ze specyfikacją, ale dobre zarządzanie organizacją albo wysoką jakość zarządzania.
Kompetencje, szkolenia i świadomość zostały w poprzedniej wersji normy potraktowane grupowo w pkt. 6.2.2. Oczekuje on, że w organizacji określone zostaną kompetencje personelu mającego wpływ na spełnienie wymagań, zapewnione niezbędne szkolenia, oceniona ich skuteczność. Personel ma być świadomy wpływu własnej pracy na osiąganie celów jakości. Kwestie te zostały rozdzielone w nowej normie. Kompetencje (7.2) należy zapewnić w celu osiągnięcia zamierzonych wyników (ang. performance*) oraz skuteczności systemu zarządzania jakością. Norma oczekuje zatem efektów, a nie tylko starań. Nie wystarczy, że personel będzie miał udokumentowane kompetencje. Trzeba wykazać w codziennych działaniach, że te kompetencje są wystarczające dla prawidłowego funkcjonowania systemu. Jest to zatem kolejne miejsce, gdzie widoczny jest coraz silniejszy nacisk na efektywność działań, a nie tylko biurokrację. Świadomość (7.3) w nowej normie obejmuje nie tylko wiedzę o wpływie na osiąganie celów jakości. Ważne jest także to, aby personel był świadomy swojego wpływu na wyniki organizacji (performance*), a co więcej - świadomy korzyści z tego tytułu.
Istotną nowością w normie ISO 9001:2015 jest poruszenie kwestii wiedzy organizacyjnej (7.1.6) traktowanej jako jeden z zasobów. Poprzednio była ona wspominana jedynie w normie ISO 9004 (6.7). Podejście nowej normy jest ograniczone do wymogów identyfikacji wiedzy niezbędnej dla realizacji procesów i osiągnięcia zgodności produktów, wdrożenia metod utrzymywania i udostępniania tej wiedzy, a także aktualizacji w miarę potrzeb. Norma ISO 9004:2009 opisywała dodatkowo zalecenia w zakresie zarządzania informacjami oraz technologiami. Wymagania w zakresie zarządzania wiedzą w nowej normie nie stanowią istotnej trudności, nie są też rewolucyjną zmianą. Większość organizacji z łatwością je spełni wykorzystując nieznacznie zmodyfikowane dotychczasowe rozwiązania w zakresie nadzoru nad dokumentacją.
Z pewnością nowe wymagania w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi nie są zmianami rewolucyjnymi, jak np. rezygnacja z działań zapobiegawczych. Ich wdrożenie wymaga jednak rozszerzenia spojrzenia. Nie wystarczy już ograniczać się do jakości, trzeba budować spójny system zarządzania organizacją. Służy temu m.in. rezygnacja z przedstawiciela kierownictwa w wymaganiach normy i przeniesienie ciężaru odpowiedzialności na zarząd organizacji.
* Angielskie słowo performance jest trudne do przetłumaczenia na język polski, jak i inne pojęcia prakseologiczne. Dlatego podaję angielski oryginał w nawiasie. Zobacz interpretację pojęcia performance.
Zdjęcie: Indmus, Flickr.com, CC
- Zaloguj się aby dodawać komentarze