Wiedza, jak zauważa B. Mikuła, w gospodarce opartej na wiedzy staje się kluczowym źródłem wartości [2006, s. 11]. Na wzrost jej znaczenia wpływa szereg czynników, w tym: wzrost znaczenia usług, znaczące usprawnienie technologii komunikacyjnych, prowadzenie intensywnych programów badawczych będących źródłem innowacji, postęp technologiczny, wzrost poziomu wykształcenia społeczeństw. Efektem jest szybki rozwój dziedzin związanych z przetwarzaniem informacji i nowoczesnymi technologiami. Przedsiębiorstwa zaczynają traktować wiedzę jako zasadniczy zasób pozwalający na uzyskanie przewagi rynkowej [Techniki informacyjne... 2007, s. 12]. Zasób ten nie wyczerpuje się w miarę używania, jak inne źródła bogactwa. Można więc mówić o wzrastających przychodach krańcowych, co istotnie zmienia zasady gospodarowania oparte dotychczas na poszukiwaniu równowagi. W gospodarce opartej na wiedzy typowe są: niestabilność i nieliniowy charakter zjawisk [Doskonalenie... 2009, s. 172]. Na poziomie przedsiębiorstwa wymusza to wprowadzenie zmian, które umożliwią identyfikację, gromadzenie, generowanie oraz wykorzystywanie wiedzy. Wiąże się to nie tylko ze zmianą procesów, ale przede wszystkim nowym modelem ról w organizacji, wzrostem znaczenia kompetencji oraz zmianą sposobów myślenia pracowników [B. Mikuła 2006, s. 11].
Oddziaływanie gospodarki opartej na wiedzy na sprawność zarządzania jakością w przedsiębiorstwie ma wielowymiarowy charakter. Po pierwsze, wzrost złożoności oraz stopnia niepewności powoduje, że organizacja musi szybko pozyskiwać i przetwarzać duże ilości informacji, aby móc podejmować racjonalne decyzje. Powoduje to np. implementowanie narzędzi zarządzania ryzykiem do systemów zarządzania jakością. Po drugie, następuje intensyfikacja procesów doskonalenia. Od reagowania na błędy organizacje przechodzą do ciągłego doskonalenia oraz ciągłej innowacji [Podstawy zarządzania… 2007, s. 26]. Wymaga to wdrożenia efektywnych procesów organizacyjnego uczenia się. Przejawami działań przedsiębiorstw w tym względzie są: postęp naukowo-techniczny, prowadzenie działań badawczo-rozwojowych, wdrażanie systemów informacji menedżerskiej, tworzenie i wykorzystywanie baz wiedzy, narzędzia komunikacji wewnętrznej podnoszące sprawność przekazu. Po trzecie, oczekiwanie coraz szybszego postępu wyklucza samodzielne opracowywanie wszystkich technologii. Dlatego przedsiębiorstwa tworzą sieci współpracy, kupują gotowe technologie lub przejmują firmy posiadające odpowiednie rozwiązania. Prowadzi to do niestabilności funkcjonowania organizacji, konieczności częstego integrowania procesów, a przez to wymusza ciągłą optymalizację sprawności zarządzania jakością.
Pełna wersja tekstu z przypisami została opublikowana w książce: S. Wawak, Koncepcja oceny systemu zarządzania jakością w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo UEK, Kraków 2018
Zdjęcie: Lacey Schneider, Flickr.com, CC
- Zaloguj się aby dodawać komentarze